TÜRK LİRASI MEVDUAT ve DÖVİZ TEVDİAT HESAPLARI

Mevduat,bir gerçek veya tüzel kişinin sahip olduğu hazır bir satın alma gücünün kullanılmayarak vadeli veya vadesiz olarak bankaya bırakılmasıdır. Türkiye’de sadece ticaret bankaları mevduat toplamaya yetkilidir. Bankalar Kanunu’na göre, yazılı ya da sözlü olarak veya bir ivaz karşılığında istenildiğinde ya da belirli bir vadede iade edilmek üzere para kabulü mevduat sayılır. Karşılığında mevduat cüzdanı yerine katılma belgesi, makbuz, senet ve benzeri belgelerin verilmesi alınan paraların mevduat sayılmasına engel değildir.

Mevduat türleri,
1. Tasarruf mevduatı (Gerçek kişiler tarafından bu nam altında açılan ve ticari işlemlere konu olmayan mevduattır. Ancak, vadesiz tasarruf mevduatı hesapları üzerine münhasıran çek keşide edilmesi ticari işlem sayılmaz),
2. Resmi kuruluşlar mevduatı,
3. Ticari kuruluşlar mevduatı,
4. Bankalararası mevduat,
5. Diğer kuruluşlar mevduatı

olmak üzere beş grup altında toplanır.

Mevduat Hesaplarının Açılması

Mevduat hesabı açılışında hesaba yatırılacak tutarı sınırlayan bir düzenleme bulunmamaktadır. Bankalar maliyetleri ile ilgili olarak belirleyecekleri bir tutardan düşük ortalaması bulunan vadesiz hesaplardan masraf talep edebilir, tespit edecekleri bakiyenin altında bulunan vadesiz mevduat hesaplarına faiz tahakkuk ettirmeyebilir, vadeli mevduat hesabı açılabilmesi için bir alt sınır getirebilir.

Yurtiçinde ve yurtdışında yerleşik gerçek ve tüzel kişiler adına hiçbir kısıtlamaya tabi olmaksızın bankalarda vadeli veya vadesiz TL veya döviz tevdiat hesabı açılabilir. Döviz tevdiat hesapları, T.C. Merkez Bankası’nca alım satım konusu yapılan konvertibl dövizlerden müracaat edilen bankaca kabul edilenlerle açılır.

Bankalar mevduat hesabı açılışlarında ve hesap kullanılarak yapılacak diğer bankacılık işlemlerinde, vergi kimlik numarası, Türk uyruklu gerçek kişiler için nüfus hüviyet cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport, yabancı uyruklu kişiler için kendi ülke pasaportu veya ikamet tezkeresi, ticaret siciline kayıtlı tüzel kişiler için tescile dair belgelerinin bir örneği ile tüzel kişi adına hareket eden kişinin temsile yetkili olduğuna dair belge ve imza sirküleri fotokopisini talep ederler. Mevduat hesabı açılışında damga vergisine tabi sözleşme/taahhütname imzalanması, banka tarafından verilen hesap cüzdanlarında ise banka şube ismi ve genelde iki yetkili imzasının bulunması gereklidir. İmzalanan sözleşme veya taahhütname ile banka hesap cüzdanlarında bulunan açıklamalardan bilgi edinilmesi yararlı olacaktır.

Müşterek Hesaplar

İki veya daha fazla gerçek veya tüzel kişinin ortak kullanması amacıyla bankalarda açtırdıkları hesaplara “müşterek hesap”adı verilir. Müşterek hesaplar vadeli veya vadesiz olabilir ve verilecek yazılı talimata göre müşterek imza ile veya münferiden kullanılabilir.

Mevduat Hesaplarında Tasarruf Yetkisi

Bankalarda işlem yapacak gerçek kişilerin tasarruf ehliyetine sahip olması (Reşit olması, mümeyyiz olması, mahcur olmaması) ile mümkündür. Reşit veya mümeyyiz olmayan ya da mahcur olan bir gerçek kişi ile yapılacak her türlü işlem kanuni temsilcisinin icazeti olmadıkça hukuki değildir. Bu kimseler, ancak kanuni temsilcileri olan veli, vasi veya kayyum aracılığı ile tasarrufta bulunabilirler. Bankalarda tüzel kişiler adına yapılacak işlemler ise tüzel kişiler adına hareket edebilecek iradi temsilci (vekil, ticari mümessil, ticari vekil) gerçek kişilerce yapılır.

Vade

Vadesiz Mevduat: İstenildiği anda geri çekebilmek amacı ile açılmış hesaplardır.

Vadeli Mevduat: Belirli bir süre sonunda geri çekilmek şartıyla açılmış, bir günden daha uzun vadeli mevduat hesaplarıdır. Vadeli mevduat süreleri TC Merkez Bankası’nca belirlenmektedir. Bankalarca 1 aya kadar (1 ay dahil), 3 aya kadar (3 ay dahil), 6 aya kadar (6 ay dahil) ve 1 yıla kadar vadeli ve 1 yıl ve daha uzun vadeli (1 ay, 3 ay, 6 ay ve yıllık faiz ödemeli) mevduat hesabı açılabilir.

İhbarlı Mevduat: Çekileceği tarihten 7 gün önce yazılı bir ihbar ile bankadan geri alınabilecek mevduattır.

Birikimli Mevduat: Asgari 5 yıl vade ile açılan, sözleşme ile belirlenen aylık veya üç aylık sürelerde hesaba para yatırma imkanı veren mevduattır.

Vade Bitiminde Yenileme

Vadeli hesapların vadesi sonunda yenilenmesi (temdit edilmesi) müşterinin talimatı veya hesap cüzdanı ile müracaat edilmesi halinde yapılır. Hesabın aynı veya farklı bir vade ile yeniden açılması anlamındaki yenilemede, yenileme tarihinde banka tarafından uygulanan faiz oranı geçerli olacaktır. Müşteri talimat veya talebinin bulunmaması halinde vadeli mevduat hesaplarının faizli bakiyelerine vade sonundan itibaren vadesiz mevduat faizi uygulanabilir.

Faiz

Resmi Mevduat hariç, mevduata uygulanacak faiz oranları banka ile müşteri arasında serbestçe belirlenir. Ancak, bankalar müşterilerine verebilecekleri azami faiz oranlarını ilan tarihinden önce TC Merkez Bankası’na bildirmek ve uygulayacakları azami mevduat faiz oranlarını tüm şubelerde müşterilerinin görebileceği şekilde ilan etmek zorundadırlar.

Faiz Tutarının Hesaplanması

Mevduat faizi hesaplamasında,

Valör: Faiz hesabına esas teşkil eden tarihe valör tarihi denir. Paranın bankaya yatırıldığı günü takip eden ilk işgünüdür. Vadeli hesaplar, vadelerinde çekilmeden yenilendikleri takdirde önceki hesabın vade sonu tarihi yeni hesabın valör tarihi olmaktadır. Döviz tevdiat hesaplarında efektif teslimatı ile hesap açılırsa paranın bankaya yatırıldığı günü takip eden ilk işgünü valör olarak verilmekte, travellers, eurocheque ve banka çekleri ile açılacak hesaplarda ise valör tarihleri 7-15 gün arasında değişebilmektedir. Muhabirlerden alınan ödeme emirleri ve yurtdışı temsilcilikler vasıtasıyla gelen havalelerde valör tarihleri bankadan bankaya değişiklik göstermektedir.

Vade: Hesap açılışında, valör tarihi ile hesabın kapatılması için tespit edilen tarih arasındaki süredir. Vade sonu hesabın kapatıldığı (paranın çekileceği) tarihtir. Vadenin ay veya yıl olarak belirlenmesi halinde vade sonu, vadenin son bulduğu ayda valör tarihine karşılık gelen gündür. O ayda valör tarihine karşılık gelen gün yoksa, ayın son günü vade sonudur.

Gün sayısı: Faiz gün esasına göre hesaplanır. Faiz hesabına esas gün sayısına valör tarihi dahil edilirken vadenin son günü dahil edilmez.

Mevduat Faiz Formülü

Miktar x Gün Sayısı x Faiz Oranı
Faiz Tutarı =---------------------------------------------------
100 x Bir Yılda Bulunan Gün Sayısı

Bankacılık uygulamasında “(Miktar x Gün)/100” adat olarak, “Yüzde olarak faiz oranı/Bir yıl içindeki gün sayısı” ise sabit çarpan olarak adlandırılmaktadır.


Faiz Tutarından Yapılan Yasal Kesintiler

Bankaların müşterilerine ödeyecekleri mevduat faizleri üzerinden Bakanlar Kurulu’nca tespit edilecek oranlar üzerinden Gelir Vergisi ve Fon kesintisi (stopaj) yapılır. Bu oranlar şube yetkililerinden öğrenilebilir.

Hesaptan Para Çekilmesi

Medeni Kanunun rehinlere ve Borçlar Kanunu’nun alacağın devir ve temlikine ilişkin hükümleri ile diğer kanunların verdiği yetkiler ve koyduğu yükümlülükler saklı kalmak şartıyla, mevduat sahiplerinin mevduatlarını geri alma hakları hiçbir surette sınırlandırılamaz. Mevduat sahibi ile banka arasında vade ve ihbar süresi hakkında kararlaştırılan şartlar saklıdır.

Döviz tevdiat hesaplarından Türk Lirası veya Döviz (efektif dahil) olmak üzere iki şekilde para çekilebilir. Banka tarafından döviz olarak yapılan ödemelerde hesap sahibi efektif, havale, seyahat çeki, banka çeki vb. ile kendisine veya yazılı talimatında belirtmiş olduğu üçüncü bir kişiye hesabından döviz ödenmesi talebinde bulunabilir. Hesap sahibi ilgili şubeden provizyon alınmak kaydıyla, hesabının bulunduğu bankaya ait farklı bir şubeden de para çekebilir.

Hesaptan Mudiin Vekiline Ödemede Bulunulması

Vekiller, usulüne göre düzenlenmiş vekaletnamelerle belirtilen yetkiye dayanarak müvekkilleri (vekalet veren kimse) adına mevduat hesabı açtırabilir ve açılan hesabı kullanabilir.

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 63. maddesi hükmünce açıkça ahzu kabz (almak, kendine mal etmek) yetkisi verilmedikçe vekil dava sonunda hükmolunan şeyi ahz veya kabz edemeyecektir.

Diğer yandan sadece dava açılması amacıyla verilmiş olan umumi vekaletnamelerdeki “ahzu-kabz” yetkisi dava sonunda hükmolunan şeyin vekil tarafından ahzu-kabz edilebileceği anlamına gelmekte olup, mudiin dava konusu olmayan hesaplarından para çekme yetkisini kapsamamaktadır. Bu bakımdan, bu tür vekaletnamelerde “bankadan para çekme hususu” açıkça belirtilmemişse mudiin hesaplarından ödemede bulunulmamaktadır.

Zamanaşımı

En son talep, işlem veya hesap sahibinin herhangi bir şekilde yazılı talimatı tarihinden başlayarak 10 yıl içinde aranmayan mevduat hesapları zamanaşımına tabidir. Zamanaşımına uğrayan mevduat Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na gelir kaydedilir. Bununla ilgili esas ve usuller Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nca belirlenir.

Ölen Kişilere Ait Mevduat

Medeni Kanun'un 584/a, 629 ve 630. maddelerine göre, miras bırakanın ölümü ile miras mirasçılara geçmekte, miras üzerinde de iştirak halinde mülkiyet cereyan etmeye başlamaktadır. Bu nedenle, tüm mirasçıların ortak hareket etmediği, miras şirketine temsilci tayin ettirilmediği ya da iştirak halindeki mülkiyetin, müşterek mülkiyete çevrilmediği hallerde, bazı mirasçıların veraset ilamına dayanarak, mevduat hesabından mirasçılık payı elde edebilmeleri mümkün değildir.

Mevduat Sigortası

Türkiye’de faaliyet gösteren ve mevduat kabulüne yetkili bulunan bankaların yurtiçi şubelerinde gerçek kişiler tarafından açılmış olan Türk Lirası cinsinden tasarruf mevduatı ile tasarruf mevduatı niteliğini haiz altın depo ve döviz tevdiat hesaplarından

· 01.06.2000 tarihinden önce açılan veya yenilenenlerin vadesi ne olursa olsun vadeleri sonuna kadar tamamı,
· 01.06.2000-31.12.2000 tarihleri arasında açılan veya yenilenenlerin vadesi ne olursa olsun vadeleri sonuna kadar TL 100 milyarlık tutarı,
· 01.01.2001 tarihinden sonra açılan veya yenilenenlerin ise TL 50 milyarlık tutarı

sigorta kapsamındadır.

Sigorta limitlerinin belirlenmesinde, bir gerçek kişinin Türkiye’de faaliyet gösteren ve mevduat kabulüne yetkili bulunan bir bankanın yurtiçi şubelerindeki Türklirası cinsinden tasarruf mevduatı ile tasarruf mevduatı niteliğini haiz altın depo ve döviz devdiat hesaplarının toplamı esas alınmaktadır.

Buna göre;

1. Müşterek hesap sahibi gerçek kişilerin sigorta limiti dahilindeki payları (müşterek hesap sahibi gerçek kişilerin, aynı bankada başka hesapları da bulunmakta ise, bu hesaplar ile müşterek hesap veya hesaplardaki paylarının toplamı),

2. Bir gerçek kişinin birden fazla bankada hesabı bulunsa bile, her bir bankadaki hesap veya hesaplarının,yukarıda belirtilen limite kadar olan kısımları,

3. Bir gerçek kişinin, velisi bulunduğu kişilerin (bu kişiler, velisinden ayrı olarak sigorta limitinden yararlanmaktadır) hesapları hariç, bir bankadaki hesap veya hesapları toplamının yukarıda belirtilen limite kadar olan kısmı

Sigorta kapsamında bulunmaktadır.

Bir bankanın bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul izninin 4389 sayılı Bankalar Kanunu çerçevesinde kaldırılması halinde, yukarıdaki esaslara göre mudilerine Fon’dan ödeme yapılacak bankanın izninin kaldırıldığı tarih itibariyle mevduat hesaplarına tahakkuk ettirdiği faizlerin, herhalükarda;

· Bankaca kamuya ilan edilen ve Merkez Bankası’na bildirilen azami faiz oranları üzerinden hesaplanacak tutarı aşan kısmı ile

· Mevduat toplamları en yüksek beş bankaca uygulanan faiz oranlarının ortalamasını aşan kısmı

Sigorta limiti içerisinde kalsa dahi sigorta kapsamında değildir.

Sigorta kapsamına Türk lirası olarak yapılacak ödemelerde, bankanın bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul izninin kaldırıldığı tarihteki Merkez Bankası döviz alış kurları esas alınır. Altın depo hesaplarının Türk lirası karşılıkları ise, bankanın bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul izninin kaldırıldığı tarihteki İstanbul Altın Borsası seans kapanış fiyatına göre belirlenir.

Türkiye’de münhasıran kıyı bankacılığı faaliyeti göstermek üzere kurulan bankalarda bulunan mevduat hesapları mevduat sigortasına tabi değildir. Türkiye’de kurulu bankaların yurtdışı şubelerinde (Off-shore şubeler dahil) ve yurtdışında kurdukları veya iştirak ettikleri bankalarda (Off-shore bankalar dahil) açılan tasarruf mevduatı hesapları mevduat sigortası durumu aşağıda izah edilmiştir.

1. Türkiye'de kurulu bankaların yurtdışı şubelerinde (off-shore şubeler dahil) açılan tasarruf mevduatı hesapları açısından;

a) Türkiye'de kurulu bankaların yurtdışındaki şubelerinde açılan tasarruf mevduatı hesapları, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu garantisi dışındadır.

b) Buna karşılık Türkiye'de kurulu bankaların -Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na yönetim ve denetimi devredilmiş bankalar dahil- faaliyetleri süresince Türkiye'deki herhangi bir şubesinden farksız olarak yurtdışındaki şubeleri ile ilgili tüm yükümlülükleri aynen devam etmekte, bu bankalar yurtdışı şubelerindeki tasarruf mevduatlarını ödeme yükümlülüğü altında bulunmaktadırlar.

2. Türkiye'de kurulu bankaların yurtdışında kurdukları veya iştirak ettikleri bankalarda (off-shore bankalar dahil) açılan tasarruf mevduatı hesapları açısından;

a) Türkiye'de kurulu bankaların yurtdışında kurdukları veya iştirak ettikleri bankalarda -Türkiye'de kurulu banka aracılığı ile gönderilen paralar dahil- açılan tasarruf mevduatı hesapları, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu garantisi dışındadır.

b) Türkiye'de kurulu bankaların yurtdışında kurdukları veya iştirak ettikleri bankalara karşı yükümlülükleri bu bankalara tahsis ettikleri sermayeleri ile sınırlıdır. Bankalar bu sermaye taahhütlerini yerine getirdiklerinde, herhangi bir yükümlülükleri kalmamakta, bu bankalarda açılan -Türkiye'de kurulu banka aracılığı ile gönderilen paralar dahil- tasarruf mevduatı sahiplerinin sadece yurtdışındaki bankalara başvuru hakkı bulunmaktadır.

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu kapsamında bulunacak mevduat, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nca hazırlanacak Yönetmelik ile değiştirilebilir.

Mevduatın Gizliliği

4389 sayılı Bankalar Kanunu'nun 22’nci maddesinin (8) numaralı fıkrası, sıfat ve görevleri dolayısıyla öğrendikleri bankalara veya müşterilerine ait sırları bu konuda kanunen açıkça yetkili kılınan mercilerden başkasına açıklayan banka mensupları, diğer görevliler ve üçüncü kişiler hakkında ceza uygulanacağını öngörmektedir.

What is FOREX (Foreign Exchange)?
The simple sense of Forex (Forex currency exchange, Foreign Exchange) is simultaneous purchase and sale of the currency or the exchange of one country's currency for the one of another country. The world currencies do not have a fixed exchange rate and are always fluctuating being traded in the currency pairs like Euro/Dollar, Dollar/Yen an others. 85% of daily trades are taken by major currencies trading.

Investments usually deal with 4 major pairs: Euro against US dollar, US dollar against Japanese yen, British pound against US dollar, and US dollar against Swiss franc or EUR/USD, USD/JPY, GBP/USD, and USD/CHF used to sign these pairs accordingly. These major pairs are considered as Forex market's "blue chips". You will not receive any dividends on the currencies. Well known "buy low - sell high" gives the profit for currency trades.

In case you have a forecast that one currency would get higher to another you can exchange the second one for the first one and wait for the profit. If you are lucky to see the trades following your forecast you can make an opposite transaction and to exchange currencies back gaining the profit.

Forex transactions are carried out by Forex brokerage companies, also known as major banks dealers. Forex market is worldwide and your European colleagues may make a transaction with Japanese traders when it's time for you to sleep in the North America. There are 3 shifts for the major institutions to work in due to 24-hours a day activity of the Forex market. It's possible to ask for overnight execution for take-profit and stop-loss orders of the client.

Prices in the Forex market fluctuate without any dramatic changes unlike stock market where considerable gaps are likely to be seen. There isn't any problems entering and exit the market due to its daily turnover of about $1.2 trillion. Forex market can not ever be forced to stop. The transactions were carried out even in 2001, on September, 11th.

Foreign exchange market (also called Forex of FX to shorten the name) is the oldest market in the world. It is also seen to be the largest one. Being currencies' primary market working 24-hours a day, Forex is also the largest market with highest liquidity. This is an interbank market carrying out spot (or cash) transactions. The currency futures market, to be compared with Forex is traded only 1% as much.

Forex market doesn't have any exchange center unlike the stock market. Forex trading seem to go after the sun around the world, from banks of the United States to other parts of the world like Australia, New Zealand, the Far East or Europe and back to the US some time later.

High minimum amount of transaction and strict financial requirements used to make this interbank market unavailable for small speculators. The only dealers of currency markets were banks, huge-amount speculators and largest currency dealers. They had an ultimate access to this market dealing with lots of primary exchange rates of the world currencies, the market with an extremely high liquidity along with an unusually strong nature of trends.

Nowadays small traders have an opportunity to purchase the small lots (units), as a result of the large inter-bank units being split by market maker brokers like FX Solutions, at the amount they like.

The traders of any size like small companies and individual speculators have an access to the market at the same price fluctuations and exchange rates which only large players used to enjoy recently. Market makers monitor the rates so that produce their profit on the difference of rates at which the currency was bought and sold.

Foreign Exchange Market has an acronymic name Forex. It has the largest size and the liquidity throughout the world nowadays. Forex daily transactions are carried out at the common amount from 1 to 3 trillion dollars. There is no stock market that is able to deal with a comparable amount of money.

This enormous market is like the dangerous sea where you can meet lots of sharks and dangerous waters but at the same time it is the only one where two weeks of trading can hypothetically bring you $1,000,000 out of $1,000 of initial investment.
This is certainly hypothetically because a lot of newbie traders deal with their trades as gambling, that surely bring them to having nothing in the end. You should always keep the phrase "be careful!" in your mind. This market would give you its profit possibilities only if you learn the basic things hard and make lots of demo trading.

The statistics is that as much as 95% of traders come to losing their money at Forex, 5% have profit and less than 1% of traders make large fortune at Forex. You shouldn't produce, sell or advertise anything trading at Forex. Your assets are your knowledge, experience and a small amount of cash.

This market is a platform for banks, transnational corporations and individual traders to change the currencies they possess into other ones. This is the spot Forex market. At this market you can trade with up to 1:400 leverage which means that you'll get $400 on your account for each dollar invested. So, you can trade with the $400,000 sum having invested $1,000 onto your account.

Still, lots of experienced traders consider such leverage dangerous and won't get started with it. Though, if you know how ho use such high leverage it will do you only good. But this is the place to stop speaking about the basic things. Keep reading these articles if you want to be aware of how this market has occurred and some of its historical matters.

Now it is time to speak about the strategies and the way of making money at Forex some traders use. First we should say that the things that work in one case do not certainly work in another. The fact is that currency trading surely means risk. Still, there are a number of strategies for the newbie to use to be the winner.

Forex trading may seem very easy but it is not. Your high today earnings may turn into considerable losses even of your starting capital tomorrow. Newbie traders are likely to make the same mistakes several times. Here is a list of such typical mistakes.

1. There is no use of searching the "Holy Grail"
This phrase is to think for those who are scared of losses or being too greedy does his best to get rich in no time. You can surely make lots of money during some time and there isn't a necessity of producing and advertising anything but a huge homework is required to learn first. You have to know how this market works and which factors can take the exchange rate up or down. You should also be aware of the effective management for your money not to lose everything.

The majority of traders starting at Forex, look for their ultimate strategy that will cause no losses and will bring only profit. The desire of such people is to make a strategy that guarantees stable profit and millions of earnings in a short time without any losses for them to quit and enjoy their fortune and the new huge house. This will never bring any success.

There is no strategy that will give you only profit and such research is only waste of time. High profits of trading are caused by high risk, and you won't earn a fortune without being on the knife edge. Don't be sure that every trade will close in advantage to you. You will always feel uncertain and there is no way to vanish it. It means that you should always be ready to the possibility of your strategy failing even if it is thought as perfect.

You'll save a plenty of time and nerves by avoiding the search for the perfect strategy of earning millions. Even if you find this strategy you won't ever need it. You'll see why later.

2. Apply fundamental and technical analysis.
At the beginning of my trading I relied only on the money management on which I wanted to base my strategy and saw no sense of these analyses. But money management which is still very important doesn't worth omitting them. You can forecast the direction of the market basing on your technical and fundamental strategies to see their effectiveness.

You'll be able to make forecasts of price movements by applying the past data of the prices and graphs to the technical analysis methods. You can predict future prices with the level of accuracy dependent on your technical analysis skills using the graphs of the rates you observe.
Trading with some brokers you can see technical indicators along with the graphs. You can apply it to your demo account and estimate your prediction skills necessary for planning trading decisions.

It is impossible to choose the most effective indicator among lots of various ones. Each trader has to decide for himself which indicator is best for him. You can't find any magic formula; you just see the graphs, make your forecasts and find out whether they come true seeing the values in the news later.

Your decisions form this formula along with your knowledge that occurs out of the practical experience. Starting trading with an online broker it's best for you to trade with yourself on the sheet of paper rather than invest real money at once.
There are a lot of technical analysis indicators available but here are the ones which are the most wide-spread: the Moving Average Convergence Divergence (MACD), the Bollinger Bands, Pivot Points, RSI, Stochastic, Fibonacci, EMA, Elliot Waves.

The broker's software will automatically make all the necessary calculations when you add the technical analysis indicator to the graph so that you'll see some facts which are unavailable without using these indicators. It is even possible for you to build your own technical systems basing on these indicators.

Fundamental analysis is another tool that maximizes your profit and minimizes your losses on the trades. There are some traders who prefer only one kind but the majority prefers both.
Fundamental analysis means trading following the news, e.g. telling about the economies or unemployment rate in the countries of the currencies you trade. They can also tell about the events that can have a strong influence on the currencies' exchange rate.
You can make forecasts on the market direction by following the news as well. That's why various trading software of the brokers like www.oanda.com offer a link to the page containing important news.

3. Use the strategies of money management.
Money management strategies let you win or lose. You should use them to be in a profit. Many traders make too vast investments in every trade and this is not always rational and reminds of a saying: "Expect to make too much and you will make too little, expect to make little and you will make a lot." It means that even if you invest much trying to get a lot on every trade you can lose all and even if you make small investments looking for a small reward you can make a lot in some period.
1% of the total sum of your account is the maximum sum of the potential risk. This is the first rule of the money management. Stop loss and limit orders may help you to follow this rule. This may be the reason of the small profit, especially if you have small initial investments, but by compounding a part of you profit or the whole one you can get an exponentially growing income.
This strategy of compound profits is the one that helped to make millions on financial market instead of gambling that results in losing all investments quickly.
Here is the example of the opposite tactics that many traders follow. Imagine that you have an initial investment of $5,000. You're lucky to possess the trading account and you enter a $1,000 trade. In case the markets trends down and you lose your $1,000 your assets become $4,000. You keep following your strategy and enter a $1,500 trade being sure that the market is at its low and hoping to get back your $1,000 plus earn $500 more. Then the market keeps moving against you leaving you with $2,500 on your account which is only one half of your starting capital. This is a very difficult situation to recover from.

TÜKETİCİ KREDİLERİ

Gerçek kişilerin (bireylerin) ticari amaç dışında mal ve hizmet alımlarının finansmanına yönelik olarak, genellikle bir defada kullandırılan ve başlangıçta belirlenen faiz oranlarına göre geri ödenen kredidir.

Veriliş amacı
Tüketici kredisi buzdolabı, çamaşır makinası, mobilya, elektrikli ev aletleri gibi dayanıklı tüketim malları veya tatil, eğitim, konut onarımı, sağlık, düğün gibi hizmete yönelik harcamalara ya da otomobil, konut alımı gibi menkul veya gayrimenkul bir malın satın alınması amacıyla kullandırılır.

Tüketici kredisi, tüketiciye

- gelecekte elde edecekleri geliri önceden kullanma,
- peşin para ile alışverişin avantajlarından faydalanma

imkanı sağlar.

Yararlanabilecek kişiler
Verilen tüketici kredisinden; 18 yaşını doldurmuş, medeni haklarını kullanma ehliyetine sahip, düzenli gelir sahibi olan gerçek kişiler yararlanabilirler.

Satın alınacak mal ve hizmetlerin karşılığında bankalar tarafından kullandırılan kredi, doğrudan nakit olarak müşteriye ödenebileceği gibi satıcı firmayla anlaşma sağlandığı takdirde fatura karşılığı doğrudan satıcıya da ödenebilir.

Kredi miktarı
Tüketici kredileri genellikle bir sınırlamaya tabidir. Bankaya, müşterilere ve kullanılacak alana göre farklılıklar gösterebilir.

Vade
Her bankada farklı olmakla birlikte tüketici kredilerinin vadeleri 1 ay ile 36 ay arasında değişmektedir. Alınan mal veya hizmetin niteliğine göre çeşitli vade uygulamaları vardır. Örneğin dayanıklı tüketim mallarının alımında vade azami 12-18 ay olduğu halde otomobil alımında 36 aya kadar vade tanınabilmektedir.

Tüketicinin bilgilendirilmesi
Bankalar, tüketicinin bilgilendirilebilmesi amacıyla kredi talep eden müşterilerine aşağıdaki konularda, broşür, bilgi formu, başvuru formu, sözleşme aracılığı ve karşılıklı görüşmelerle bilgi verir.
· Uygulanan faiz oranları,
· Faiz hesaplama yöntemi,
· Vergi ve diğer masraflar,
· Kredinin aylık ve yıllık maliyeti,
· Geri ödeme koşulları,
· Temerrüt hali ve hukuki sonuçları,
· Hesabın vadeden önce kapatılabilmesi ve koşulları,
· Kredi kullanımına kısıtlama getirilmesi halinde kısıtlamanın sınırları,
· Kullanım amacına göre azami kredi miktarı.

Bankalara başvuru
Tüketici kredisi almak için yapılan başvurularda, genellikle bir form doldurulmakta, bu formda, kimlik bilgileri, iş ve meslek bilgileri, kredi değerlemesine esas oluşturacak aylık geliri, sahip olunan menkul ve gayri menkuller ve varsa zorunlu ödemeleri ile ödeme gücünü gösterir diğer bilgiler yer almaktadır. Başvurulan bankanın ilgili birimine gelen bu form kredi değerleme yöntemlerine göre analiz edilip, başvuru sahibinin kredi değerliliği ölçülerek verilecek kredi miktarı saptanmaktadır.

Başvuruda müşterilerden talep edilen belgeler

Kredi talebinde bulunan kişi ile müşterek borçlu ve müteselsil kefil/kefillerden;
- başvuru formu,
- kimlik belgesi fotokopisi (nüfus hüviyet cüzdanı veya sürücü belgesi asıllarıyla birlikte önlü arkalı fotokopileri),
- ücretlilerden son aya ait maaş bordrolarının fotokopisi ile maaşları üzerinde haciz olmadığını gösterir, çalışılan işyeri tarafından onaylanmış yeni tarihli belge,
- serbest meslek erbabı olmaları halinde kayıtlı oldukları oda üyelik belgesi ve vergi levhası fotokopisi,
- emekli olmaları halinde varsa maaş bordrosu ya da emekli cüzdanı
- İkametgah Ilmuhaberi
istenir.
Başvuru formu'nda gayrimenkul sahibi olduğunu bildirenlerden tapu fotokopisi istenir.

Sözleşme veya Taahhütname
Müşterinin talebi halinde banka ile müşteri arasında imzalanan kredi sözleşmesi veya müşterinin imzaladığı taahhütnamenin bir fotokopisi müşteriye verilir.

Tüketici kredisi sözleşmesi veya taahhütnamesinde aşağıdaki hususların bulunması gerekir.

· Uygulamaya ilişkin tanımlar,
· Kredi limiti,
· Faiz oranı,
· Gecikme faizi oranı,
· Vade,
· Vergi ve diğer masraflar,
· Valör uygulaması,
· Ödeme planı hakkında açıklama,
· Banka ve müşterinin karşılıklı hak, yetki ve sorumlulukları,
· Temerrüt hali ve hukuki sonuçları,
· Bankanın uygun göreceği kuruluş ve mercilere hakkında bilgi verilebilmesini teminen müşteri muvafakatı.

Ödeme planı

Kredi talebinin kabul edilmesiyle birlikte müşteriye ödeme planı verilir. Ödeme planında, her dönemde ödenmesi gereken anapara, faiz, fon ve vergi belirtilir. Faiz oranı değişikliğinde yeni ödeme planı, değişikliğin ilan tarihini takip eden ilk taksit döneminden geçerlidir.

Taksit ve faiz hesabı
Tüketici kredilerinde ödenecek taksitlerin miktarının belirlenmesinde genellikle azalan bakiyeler üzerinden faiz hesaplaması yöntemi kullanılır. Bu yönteme göre aynı devre ve aynı faiz oranı esas alınarak ödenecek taksitler aşağıdaki formül yardımıyla hesap edilmektedir.

Kredi Miktarı x (1+Faiz Oranı)Aylık Olarak Süre x Faiz Oranı
Taksit Tutarı = --------------------------------------------------------------------
(1+Faiz Oranı)Aylık Olarak Süre - 1

HAVALE

Havale, bir gerçek veya tüzel kişinin (amir), diğer bir gerçek veya tüzel kişiye (lehdar) bir miktar para, kıymetli evrak ya da misli şeyler vermeye üçüncü bir kişiyi yetkili kılmasıdır. Amir başka bir banka veya aynı bankanın başka şubelerindeki kendi hesaplarına da para gönderebilir. Havale talebe bağlı olarak nakit teslimat veya hesaptan, bilgisayar, telefon, teleks veya elektronik fon transferi (EFT) yoluyla yapılır.

Elektronik fon transferi (EFT) sistemi, Türkiye’deki bankalar arasında T.C. Merkez Bankası aracılığı ile Türk lirası fon transferinin ve bu transferler ile ilgili bankalararası mutabakat işlemlerinin bilgisayar ortamında yapılmasını sağlamak üzere kurulmuş sistem olup, yurt içi fon akımının güvenilir, hızlı ve ekonomik bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar. Elektronik fon transferi, bir bankanın kendi şubesinden, başka bir banka şubesine para göndermeyi mümkün hale getirmiştir.

Havale ile ilgili hukuksal kurallar, Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir.

Havalede taraflar

Banka aracılığı ile havale işleminde üç taraf bulunmaktadır.

· Amir : Havale emrini veren (yollayıcı),
· Lehdar : lehine havale verilen (alıcı),
· Banka : havaleyi ödemekle görevlendirilen, yollayıcı ile aracı arasındaki para gönderme işlemine aracılık eden taraf (ödeyici).

Havale kabulü ve alınacak masraflar

Müşterilerin nakden veya hesaplarından üçüncü bir gerçek veya tüzel kişiye para gönderilmesini sağlamak üzere müracaat edilen banka şubesince yapılan işlemlere, havale alınması veya kabulü denir. Sözlü talimatla hesaben herhangi bir havale talebi bankalarca kabul edilmez. Havale işlemlerinde bankalarca tahsil olunacak ücret, komisyon ve masraflar, verilen hizmetlerin bedelleri olduğundan, piyasa mekanizması sonucu oluşan serbest rekabet ortamı ve farklı maliyetler nedeniyle bankadan bankaya farklılıklar gösterebilir. Ayrıca, havale işlemleri ile ilgili olarak havale gönderen tarafından imzalanacak havale emirleri, her yıl Maliye Bakanlığı’nca belirlenen tutarlarda damga vergisine tabidir.

Gelen havalenin lehdara bildirilmesi veya ihbarı

Havale gönderenin (amirin) verdiği talimat doğrultusunda, havale bedelini ödeyecek şube, havale alıcısına (lehdara) bilgi verir. Verilen bilgiye rağmen havale alıcısı tarafından belli bir süre sonunda alınmayan havaleler, havale göndericisine teslim edilmek üzere şubeye iade edilir.

Havaleden cayma

Banka şubelerine gelen ve nakden ödenecek olan havaleler, lehtara bu konuda bir ihbarname tebliğinden (gönderilmesinden) önce, lehdarın hesabına alacak yazılmak suretiyle mahsuben ödenecek havaleler ise hesaba alacak yazılmadan önce, havaleyi gönderen şube aracılığı ile amir tarafından iptal edilebilir. Havalenin hesaba alacak kaydından veya ihbarname tebliğinden sonra havale iptal edilemez. Banka havaleyi lehdara ödemekle yükümlüdür. Herhangi bir şekilde lehtara bildirilen ya da hesaba alacak kaydedilen havalelere ilişkin iptal istemleri, ancak havale lehtarının yazılı muvafakatı ile gerçekleştirilir. Havale, lehtarın bir alacağının ödenmesi amacıyla gönderilmiş ise, havaleden dönülemez.

Lehdarın vefatı

Lehtar, havalenin bankaca ihbarından önce vefat etmiş bulunuyorsa, adresine ihbarname gönderilmez ve durum, amire hemen bilgi verilmesi için havale emrini veren banka şubesine bildirilir ve amirin talimatına göre hareket edilir. Havale, lehdarın vefatından önce kendisine ihbar edilmiş bulunuyorsa lehtarın varislerine ait olur ve havale miktarı, veraset ilamı hükümlerine göre varislere ödenir.

Havalede kimlik tespiti

Havalenin ödenmesi sırasında yapılması gereken hüviyet tespiti, amirin gönderdiği havalenin ödenmesini istediği kişi ile bankaya söz konusu havaleyi almak için başvuran kişinin aynı kişiler olup olmadığının araştırılmasını amaçlar. Gerçek kişinin kimlik tespiti fotoğraflı, soğuk damgalı, mührü okunaklı, tahrifatsız, geçerli ve kabul edilen belgeler üzerinden yapılır. Bu belgeler; nüfus hüviyet cüzdanı, pasaport ve sürücü belgesidir. Yabancı uyruklu kişiler için kendi ülke pasaportu veya yabancılar için düzenlenen ikametgah tezkeresi aranır.

Havale tutarının, kimlik tespitine ilişkin mevzuatta belirlenen limitleri aşması halinde havale amirinin de kimlik tespitinin yapılması zorunludur.

Yurtdışı Havale

Yurtdışında yerleşik gerçek ve tüzel kişiler ile yurtdışında çalışan vatandaşlarımız, Türkiye'deki bankaların yurtdışındaki muhabirleri ya da temsilcilikleri aracılığıyla yurdumuza dövizli veya TL havale gönderebilirler.

Yurtdışından gelen dövizli havaleler lehdarlarınca;

a) açılmış veya açılacak bir döviz tevdiat hesabına alınabilir.
b) TL'sına dönüştürülmek suretiyle kullanılabilir.

Döviz tevdiat hesaplarına geçirilen dövizli havalelerin hesap sahibince aynı cinsten veya başka cinsten bir dövizle efektif olarak alınabilmesi mümkündür. Yurtdışından döviz olarak gönderilen havaleler, bankaların muhabirleri nezdindeki hesaplarının alacaklandırıldığı tarih esas alınarak ödenir.

Yurtdışından herhangi bir bankaya gelen dövizli havale "telegrafik transfer" denilen bir yöntemle ya da dövizli çek düzenlemek suretiyle yurtiçindeki başka bir bankaya devredilebilir.

KREDİ KARTLARI

Genel olarak

Kredi kartı, kart sahibine harcamalarında nakit para ödemeksizin mal veya hizmet satın almalarını veya nakit para çekebilmelerini sağlayan bir ödeme aracıdır. Uluslararası alanda altı tane temel ödeme sistemi bulunmaktadır:

· Visa-Mastercard (banka kredi kartı sistemi),
· Eurocheque-Postcheck (uluslararası garantili çek sistemi),
· American Express-Diners Club (eğlence kartı sistemi).

Türkiye’de Eurocard/Mastercard, Visa, American Express ve Diners dolaşımdadır. Kredi kartı piyasasında bazı büyük mağazalar da indirim kartlarının yanısıra bankalar, müşterilerine hitap eden kredi kartı uygulamasını başlatmışlardır (Advantage Card, Çarşı Kart, Kip Kart, Atalar Altın Kart vb.).

Kredi kartının kart sahibine (hamiline) sağladığı yararlar ve riskler

· Kredi kartı, kart hamili açısından kısa vadeli bir kredi kaynağıdır.
· Kart hamiline kredi kartı borcunu, bütçesine ve kendi planına göre taksitler halinde ödeme olanağı sağlamaktadır.
· Önde gelen kredi kartlarının birçok ülkede geçerli olması, iş ve turistik seyahatlerde büyük kolaylıklar sağlamaktadır.
· Kredi kartı hamili, kart kullanımı nedeniyle yanında bulundurması gereken nakit parasını banka hesabında tutarak ek faiz geliri elde edebilmektedir.
· Kredi kartı çıkaran banka ve kuruluşların kart talep eden kişilerde aradıkları bir takım nitelikler bulunmaktadır. Bu durum kart hamiline çevresinde ve ilişkilerinde olumlu bir imaj yaratacak prestij sağlamaktadır.
· Kart hamili, kartı çıkaran kuruluşun sunduğu bazı özel nitelikteki hizmetlerden yararlanabilmektedir.

Kredi kartlarının sağladığı üstünlüklerin yanında kartların kaybolması ve çalınması gibi riskleri de vardır. Bu gibi durumlarda bankanın haberdar edilmesi halinde, kartın başkaları tarafından kullanılmasının kart hamiline getireceği zarar büyük ölçüde önlenebilir.

Kredi kartlarından yararlanabilecek kişiler

Düzenli bir geliri olan, 18 yaşından büyük herkes kendi adına asıl, dilerse ailesinin diğer fertleri adına da ek kart talebinde bulunabilir. Şirket yöneticilerine, şirket bünyesinden karşılanması gereken masraflarda kullanılmak üzere şirket kartı verilebilir. Şirket kartlarında hesaplaşmalar şirket hesabı üzerinden yapılır.

Kredi kartı sisteminin tarafları

Bir kredi kartı sisteminde, kredi kartını çıkaran kurum, üye işyeri ve kart hamili olmak üzere üç taraf ve bunlar arasında değişik sözleşme ilişkileri vardır. Ancak üç taraflı sistem pratikte yerini diğer tarafların da sisteme katıldığı genişletilmiş beş taraflı sisteme bırakmıştır. Bu sistemin tarafları ise;

- Lisans veren kredi kartı kuruluşu (Visa, MasterCard gibi),
- Lisans alan ve kart pazarlamasını yapan banka,
- İşyeri ile üye işyeri sözleşmesi imzalamış bulunan banka (bu yukarıdaki banka veya başka bir banka olabilir),
- Yetkili bir bankadan kredi kartını alan kart hamili,
- Üye işyeri sözleşmesini bir banka ile imzalayan ve kart hamilinin kartını kendi işyerinde kabul eden üye işyeri.

Kredi kartını çıkaran kurum ile kart hamili arasındaki ilişki

İmzalanan taahhütname veya sözleşmelerde yer almakla birlikte karşılıklı hak ve yükümlülükler aşağıdaki başlıklar altında gruplandırılabilir.

Kredi kartı kurumunun yükümlülükleri

· Sözleşmeye konu olan kredi kartını hamile (veya ek kartları asıl kart sahibine) teslim etmek,
· Uluslararası kart kuruluşları ile yapılan anlaşmada belirtildiği takdirde, kart hamiline peşin para kullanmaksızın mal ve hizmet satın alabileceği üye işyerlerini sağlamak ve bunun için elverişli bir ortam yaratmak,
· talep halinde hesap ekstrelerini göndermek,
· hamilin talebi üzerine sakıncalı, kayıp ya da çalıntı kartlar listesine kartı dahil etmek ve bunu tüm üye işyerlerine sözleşmeye uygun bir şekil ve zamanda göndermek.
· üye işyerine harcama belgesi tutarlarını ödemek.

Kredi kartı kurumunun hakları

· Hamilden ilk girişte kart ücreti ve giriş ödentisi daha sonra da yenileme ücreti talep etmek,
· Gerekli gördüğünde kartın kullanımını durdurarak, kartı hamilinden geri istemek,
· Kredi kartı borcunun taksitlendirilmesi veya kartla nakit avans çekilmesi ile gecikme veya limit aşımı durumlarında kart hamiline faiz/komisyon tahakkuk ettirmek.

Kart hamilinin yükümlülükleri

· Hesap özeti (kredi kartı ekstresi) tutarını, nakit avans, faiz, komisyon ve ücretleri sözleşmeye uygun olarak ödemek,
· sözleşme veya taahhütnamelerde yer alan adres değişikliği, meslekten ayrılma gibi değişikliklerin bildirim yükümlülüklerini yerine getirmek,
· kartın kaybolduğunu ve/veya çalındığını zamanında bildirmek.

Kart hamilinin hakları

· Nakit para kullanmadan tespit edilmiş kredi limitine kadar mal ve hizmet satın alma veya nakit kullanmak,

· hesap ekstrelerinin gönderilmesini talep etmek.

Kredi kartının kaybedilmesi ve çalınması

Hamil kartını özenle saklamak ve bunu kaybettiği ya da çaldırdığı takdirde kredi kartını çıkaran kurumu derhal haberdar etmekle yükümlüdür. Kartın kaybedilmesi veya çalınması durumunda, kartı veren kuruluşun sorumluluğu müşterinin bildiriminden itibaren söz konusu olabilir. Kredi kartının kaybedilmesi halinde ortaya çıkacak zararlardan doğan sorumluluklar imzalanan taahhütname veya sözleşmelerde yer almaktadır.

Kredi kartının bankalardan temini

Kredi kartı almak için banka şubelerine başvuran kişilerin, öncelikle kredi kartı başvuru formunu doldurması ve imzalaması gerekir. Kredi kartı taleplerinde garantör (müşterek borçlu ve müteselsil kefil) de talep edilebilir.

Kredi kartı ilişkisine geçilen her müşteri ile kredi kartı üyelik sözleşmesi düzenlenir. Kredi kartı hamili gerçek kişi ise; Üye/Üye Şirket bölümüne kredi kartı hamilinin, müşterek borçlu müteselsil kefil bölümüne müşterek borçlu müteselsil kefil imzası alınır.

Müşteri limiti

Kart limiti, kredi kartı ile yapılabilecek azami harcama tutarını belirleyen sürekli (rotatif) bir limittir. Nakit çekme de müşterinin limiti içinde olup, limiti müşterinin kredi değerliliğine göre belirlenir. Bir hesap kesim dönemi içinde alış veriş ve nakit çekme tutarları toplamının (yurtdışı dahil) kart limitini aşmaması gerekir. Ekstrede gösterilen borç ödendikçe risk azalır ve boşalan limit tekrar kullanılır. Bankalarca kredi değerliliği bulunan tüm müşterilere kart limiti tahsis edilebilir.

Ödeme esasları

Kart hamilleri peşin ödeme veya kartı veren kuruluşun imkan sağlaması halinde ekstre borcunun taksitlendirilmesi gibi iki ödeme seçeneğinden birini seçme hakkına sahiptir. Son ödeme tarihi bankadan bankaya değişmektedir. Kart sahipleri harcamalarını bankalarca gönderilen aylık hesap özetleri (ekstreler), otomatik para çekme makinaları ve diğer hizmet kanallarından (telefon, internet bankacılığı vb.) takip edebilir. Yurtiçi harcamalara ait ödemeler genellikle Türk lirası olarak yapılmakta ise de, yurtdışı harcamaların Türk lirası veya Amerika Birleşik Devletleri doları olarak yapılması bankadan bankaya değişebilmekte olup, bu husus da imzalanan sözleşme veya taahhütnamede yer almaktadır.

Kredi kartı harcamalarının kredilendirilmesi (taksitlendirme) veya geç ödeme durumunda, faizin başlatılacağı tarih ve faiz hesaplamasına esas alınacak tutar

Müşterinin talebi ve bankanın uygun görmesi halinde kredi kartı harcamaları kredilendirilebilir.

Müşterilere gönderilen ekstrede yer alan harcama tutarının (alışverişten oluşan borç) tamamının, ekstre son ödeme tarihine kadar ödenmesi halinde herhangi bir faiz tahakkuku yapılmaz.

Kart harcamalarının belirli bir yüzdesini (hesap özetlerinde ödenmesi gereken en az tutar) ödeyerek kalanını kredilendiren kart sahiplerinden takip eden hesap döneminde kredi faizi talep edilir. Hesap özetinde belirtilen ödenmesi gerekli tutarın son ödeme tarihinden sonraki bir tarihte ödenmesi halinde gecikme faizi, müşterilerin kendilerine tahsis edilen kredi kartı limitleri üzerinde harcama yapmaları halinde aşan kısma limit aşım ücreti uygulanır.

· Kredilendirilen harcamalar için uygulanacak kredi faizi oranı,
· son ödeme tarihine kadar ödenmeyen tutarlar için talep edilecek gecikme ücreti,
· kredi kartı limitleri üzerinde yapılan harcamalar için tahsil edilecek limit aşım ücreti,
· kartın ilk verilişinde yıllık, yenilenmesinde ve nakit çekilişlerde talep edilecek komisyon ve ücretler

imzalanan taahhütname veya sözleşmede yer alır ve bankadan bankaya değişir.

Kredilendirilmeyen Kredi Kartları (Charge Cardlar)

Charge card’ların da bankalardan temin edilme prosedürü diğer kredi kartları gibidir.
Kredi kartlarına benzer. Ancak en önemli farkı, devre içinde (örneğin 1 ay) yapılan alışverişlerin veya nakit çekilişlerin ekstrede gözüken toplam tutarın yeniden kredilendirme özelliğinin olmayışı ve tamamının ilgili bankaya öngörülen gün içinde ödenmesidir.

TİCARİ KREDİLER

1. Tanımlar

a) Kredi: Sözlük anlamı itibariyle “saygınlık ve güven” anlamında kullanılmakta olup, genel anlamda herhangi bir kimseye ödünç para vermek veya nakit olarak alınacak bir mal veya verilecek bir hizmetin yerine getirilmesine kefalet etmek, garanti vermek, bedelini daha sonra almak kaydıyla bir mal ve/veya hizmet vermek olarak tanımlanmaktadır. Bankalar Kanunu açısından ise kredi, bankaların, özvarlıklarının yanı sıra, topladıkları vadeli ve vadesiz Türk Lirası yada döviz mevduat ile banka dışında temin ettikleri fonları, yasal sınırlar içinde ve banka içi mevzuatı da gözönünde tutmak suretiyle, ihtiyaç sahiplerine belirli bir süre sonra geri alınması kaydıyla borç olarak vermesi ya da borç anlamında olmamakla birlikte, birbirleriyle taraflardan birinin taahhüdünün ve/veya bu taahhütten doğacak borçlarının garanti edilmesi işlemidir.

b) Plasman: Bankaların sermaye, mevduat durumu ile reeskont imkanlarını göz önünde tutarak kredi işlemlerine plase ettikleri miktardır.

c) Borçlu Cari Hesap: Tespit edilen bir limit çerçevesinde, müşteriye dilediği zaman para çekme ve yatırma olanağı sağlayan (faiz oranları piyasa koşullarındaki değişimlere bağlı olarak, gerektiğinde değiştirilebilen) teminatlı veya teminatsız kredilerdir.

d) Spot Kredi : Kredi kullandırım aşamasında tespit olunan faiz oranının vade sonuna kadar değiştirilmediği, faiz ile vergi ve sair kesintilerin, üzerinde mutabık kalınan dönemlerde, anaparanın ise kredi vadesi sonunda bir kerede ödendiği kredi türüdür. Söz konusu kredi uygulamasında anaparanın erken ödenmesi, ancak bankanın muvafakatıyla ve belirleyeceği esaslar çerçevesinde mümkündür.

e) Valör: Faiz hesaplamasına başlangıç oluşturan tarihtir. Kredi hesaplarına alacak geçen hareketler için valör işlemin yapıldığı günü takip eden ilk iş günüdür. Borç geçen işlemler için valör, işlemin yapıldığı gündür.

f) Vade: Bir kredinin ne zaman geri ödeneceğinin veya ne kadar süre ile kullanılacağına ilişkin olarak, kredi kullandırılmadan önce tespit edilen tarihtir. Kredilerin kullandırıldıktan belli bir süre sonra (vadesinde) geri ödenmesi gerekir.

g) Limit: Sınır demektir. Banka genel müdürlüğü veya yetkili diğer birimlerince Bankalar Kanunu'ndaki sınırlamalar dahilinde, bir gerçek veya tüzel kişiye kullandırılmak üzere tahsis edilen kredinin azami tutarıdır.

h) Depasman : Firmaya açılan kredi limitlerinin üzerinde kredi kullandırılmasıdır. Limit üzerinde kullandırım/kullanım söz konusu olmamalıdır.

i) Marj : Kredi kullandırırken alınan güvence ile karşılığında ödenecek kredi arasındaki farktır. Uygulanan marj oranı, bankanın kredi alacağını tahsil edememesi halinde, anapara, faiz ve diğer masrafları karşılayacak düzeyde olacak şekilde tespit edilir

2. Faiz oranları ve diğer masraflar

Bankalar, emekli çeklerinin iskontosu ve reeskont ve Türk Eximbank kaynaklı krediler dışındaki, kendi kaynaklarından kullandıracakları kredilere uygulayacakları faiz oranlarını vade ve türlerine göre serbestçe tespit ederler.

Kredi faiz oranları, açılmış ve açılacak kredi hesaplarına ilan tarihinden itibaren uygulanır.

Kredi işlemlerinde faiz dışında temin edilecek diğer menfaatlerin ve tahsil olunacak masrafların nitelik ve azami sınırları da bankalarca serbestçe belirlenir.

3. Faiz tutarının hesaplanması ve tahsili

Kredi işlemlerinde faizler , müşteri ile aksine bir anlaşma bulunmaması halinde 31 Mart, 30 Haziran, 30 Eylül ve 31 Aralık olmak üzere üçer aylık devrelerde, kredinin bu tarihler dışında kapatılması durumunda ise kapamanın yapıldığı gün itibariyle anapara ile birlikte tahsil edilir.

Faiz tutarının hesaplanmasında;

Müşteriye Verilen Borç Para Tutarı x Gün Sayısı x Faiz Oranı
Faiz Tutarı = ----------------------------------------------------------------
100 x 360

şeklinde formül kullanılır.

Formül aşağıdaki şekilde de uygulanabilir.

Müşteriye Verilen Borç Para Tutarı x Gün Sayısı x Faiz Oranı
Faiz Tutarı = ----------------------------------------------------------------
100 x 360

Formülün birinci kısmında borç para tutarının günle çarpılıp yüze bölünmesi ile ulaşılacak rakama “adat”, formülün ikinci kısmında ise faiz oranının 360’a bölünmesi ile ulaşılacak rakama “sabit sayı” denir.

4. “Türkiye’de Yerleşik Kişi” ve “Dışarıda Yerleşik Kişi”lere Kredi

a) Türkiye’de yerleşik kişiler : Yurtdışında işçi, serbest meslek ve müstakil iş sahipleri dahil, Türkiye’de ikametgah sahibi gerçek ve tüzel kişiler ile yerleşmek niyetiyle bir takvim yılı içinde Türkiye’de devamlı olarak 6 aydan fazla oturanlar, Türkiye’de yerleşik kişi sayılırlar. Dışarıda yerleşik kişilerden, TC Kanunlarına göre sermaye tahsisi suretiyle Türkiye’de şube açmış veya bir şirkete katılmış veya şirket kurmuş gerçek ve tüzel kişiler, yalnızca bu faaliyetleri dolayısıyla da Türkiye’de yerleşik kişi olarak nitelendirilirler.

Türkiye’de yerleşik kişilere, mevzuatta öngörülen her türlü Türk lirası nakdi ve gayri nakdi kredi açılması mümkündür.

b) Dışarıda Yerleşik Kişiler: Türkiye’de yerleşik sayılmayan gerçek ve tüzel kişiler dışarıda yerleşik kişilerdir.

Bankalarca;

· sağladıkları döviz kredileri ile döviz tevdiat hesapları tutarını geçmemek üzere yurtdışına nakdi döviz kredisi verilmesi,
· bankacılık teamülleri çerçevesinde yurtdışına Türk lirası kredi açılması,
· dışarıda yerleşik kişiler lehine;
· dışarıda yerleşik kişilere muhatap, döviz ve Türk lirası üzerinden,
· Türkiye’de yerleşik kişilere muhatap, döviz üzerinden,

teminat mektubu düzenlenmesi, garanti ve kefalet verilmesi serbesttir.

5. Kredilendirme ilkeleri

Bankalar kredi kullandırırken, banka politika ve stratejilerine uygunluğun yanısıra, kanunlara, kararnamelere, yönetmeliklere ve tüzüklere uygun davranmak zorundadır. Kredilerin kullandırılması, teminatların sağlanması ve geri ödemesinin mevzuata uygun yapılması temel kredi ilkesidir. Bununla beraber kredilendirme sürecinde, kredinin geri ödenme gücünün yüksek olması (sağlamlık), riskin yükselip düşmesi (seyyaliyet, işleklik), ve getirinin yüksek olmasına (verimlilik) dikkat edilir.

6. Kredilerin sınıflandırılması

Krediler esas olarak, kullanış şekli ve içeriği bakımından nakdi ve gayri nakdi krediler olarak iki gruba ayrılmaktadır. Bunun dışında kredileri vadeleri, tahsis makamı, konuları, teminatları ve kaynakları bakımından da sınıflandırmak mümkündür.

a) Nakdi Krediler

Faiz veya faiz ve komisyon karşılığında belli bir vadeye bağlı olarak ödünç para verilmesi şeklinde nakit olarak kullandırılan kredilerdir. Müşterinin herhangi bir nedenle oluşan nakit para gereksinimi bu tür kredilerle belli bir zaman için ve firmanın kredi değerliliğine paralel olarak ve tespit edilen teminatların alınması suretiyle karşılanmış olur.

Nakdi krediler müşteriye borçlu cari hesap, spot kredi veya iskonto-iştira şeklinde kullandırılabilir.

b) Gayrinakdi krediler

Bir işin yapılmasını, bir malın teslimini veya bir borcun ödenmesini taahhüt eden kimselerin bu taahhütlerini kararlaştırılan koşullara uygun olarak yerine getireceklerini veya borçlandıkları paraları vadelerinde ödeyeceklerini temin etmek üzere, bankaca karşı tarafa hitaben taahhütte bulunulması, garanti verilmesi tarzında kullandırılan krediler gayrinakdi kredi olarak tanımlanmaktadır. Bu tür kredilerde ödünç para verilmesi, yani bankadan nakit çıkışı söz konusu olmayıp, bir garanti verilmesi (borcun ödenmemesi halinde ödeme taahhüdü) durumu vardır. Gayrinakdi kredilere faiz yürütülemez, bankalarca sadece komisyon alınır. Gayrinakdi kredilerin tazmin olması (nakde dönüşmesi) halinde firmalardan, ödeninceye kadar temerrüt faizi alınır.

Gayrinakdi krediler; teminat mektubu kredisi, harici garanti kredisi, ithalat akreditif kredisi ve kabul kredisi olarak sınıflandırılabilir.

· Teminat Mektubu Kredisi

Teminat mektubu; borçlunun alacaklıya karşı üstlendiği yükümlülüğün yerine getirilmesini garanti etmek üzere banka tarafından alacaklıya verilen mektuptur. Bu mektupla banka, borçlunun üzerine aldığı yükümlülüğü alacaklı ile aralarındaki sözleşme koşullarına uygun olarak yerine getirmemesi halinde alacaklının talebi ile hiçbir itiraza gerek kalmadan teminat mektubunda yazılı olan tutarı alacaklıya ödemeyi taahhüt etmektedir. Teminat mektupları şekil, süre, limit ve teminatlarına göre sınıflandırılır (geçici-avans-kesin, süreli-süresiz, limit içi-dışı, serbest konulu vb.)

Bankalar düzenledikleri teminat mektubu karşılığında, müşteriden (lehdar) komisyon alırlar. Komisyon nisbetleri bankalarca serbestçe belirlenir. Bankalar, aldıkları teminat mektubu komisyonu üzerinden, Bakanlar Kurulu’nca belirlenen nispi oranda Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi öderler.

Teminat mektupları kural olarak Damga Vergisi Kanunu çerçevesinde nispi oranda damga vergisine tabidir. Müşterilerce bankaya verilen teminat mektubu talep mektubu ve diğer talimatlar da maktu damga vergisine tabidir. Bankalarca, müşteriden tahsil edilen damga vergisi karşılığı da Banka ve Sigorta Muameleleri vergisine tabi olup, bu tutar da damga vergisi karşılığı ile birlikte müşteriden tahsil edilir.

· Harici garanti kredisi

Harici garanti kredisi de bir tür teminat mektubu kredisidir. Harici garantide ortada yabancı para cinsinden düzenlenmiş bir teminat mektubu vardır. Ancak, bu teminat mektubunun muhatabı yurtdışında yerleşik bir kişidir. Teminat mektubu yabancı bir dilde yazılarak muhataba iletilir.

· İthalat akreditifi kredisi

Akreditifli ithalat işlemlerinde; ithalatla ilgili şartları (yükleme vadesi, ödeme şekli, malın cinsi ve tutarı vb.) içeren akreditif mektubunun (küşat) bankaca yurtdışındaki ihracatçının bankasına gönderilmesi sonucunda, Banka, ithalatçı müşterisinin mal bedelini ödememesi durumunda, bu bedeli malın Türkiye’ye gönderilmesinin ardından ihracatçıya ödeme taahhüdü altına girmektedir. Dolayısı ile banka ithalatçı müşterisi lehine bir gayri nakdi kredi açmış olmaktadır. Buna ithalat akreditif kredisi denilir. Mal bedeli belli bir vade sonunda ödenecek ise, kredinin ismi "Vadeli Akreditif Kredisi" olmaktadır.

· Kabul ve aval kredisi

Kabul kredisi de esas itibariyle bir ithalat kredisi niteliği taşımakta, ancak bu tür işlemlerde ayrıca ihracatçı tarafından ithalatçı üzerine çekilen bir poliçe söz konusu olmaktadır. İhracatçı ve ithalatçının anlaşmasına göre mal bedeli, yüklemeden sonra 3 ay, 6 ay, 9 ay vb. sürelerden sonra ödenebilir. Bu durumda ihracatçı, kararlaştırılan vadede mal bedelinin ödeneceğini belirten bir poliçe düzenleyerek kabul etmesi için ithalatçıya gönderir. Satıcı, çoğu durumda mal bedelinin ödenmesini garanti altına almak için ithalatçının bankasının poliçeyi kabul etmesini ister. Poliçenin bankaca kabul edilmesi halinde, banka poliçe tutarını poliçe vadesinde ihracatçının bankasına ödemeyi taahhüt etmektedir. Poliçenin ithalatçı tarafından kabul edilerek aval verilmesi de mümkündür. Bankaca poliçe kabul edilerek veya aval verilerek poliçe üzerine imza atıldığı an ithalatçı lehine bir gayri nakdi kredi açılmış olur.

7. Kredi açılması, kullandırılması ve tasfiyesi

a) Kredinin açılması (onaylanması)

Bankalar müşterinin başvurusu ile ya da pazarlama yetkililerinin teklifleri ile müşterilerine kredi açarlar. Kredi açılmadan önce müşteri istihbaratı yapılır ve daha sonra firmanın mali analizini yapmak ve kredibilitesini ölçmek üzere, firmadan mali tabloları ile kuruluş belgeleri istenir. Firmalarca "Hesap Vaziyeti"nin Bankaya verilmesi "Bankalar Kanunu" gereğidir. Yapılan incelemeden sonra talep edilen kredinin kullandırımının onay makamınca uygun görülmesi halinde belirlenen teminatların tesis edilmesiyle birlikte kredi açılır.

b) Kredinin kullandırılması

Şube yetkisinde kullandırılan kredilerde Şube İçi Kredi komitesi, Bölge yetkisinde kullandırılan kredilerde Bölge Müdürlüğü, otorize kredilerde ise Genel Müdürlük tarafından kredi onayında öngörülen şartların yerine getirilmesinden sonra, kredilendirilen firma ile sözleşme veya taahhütname düzenlenerek işlem başlatılır.

Nakdi kredilerde kredinin kullandırılması, kredi hesabından firmaya nakit ödemenin yapılması ile olur. Bu ödeme şekli firmanın banka nezdindeki ticari mevduat hesabına yapılabileceği gibi, kasadan da yapılabilir. Gayrinakdi kredilerde ise bir teminat mektubunun düzenlenmesi, bir akreditifin açılması, bir poliçeyi kabul veya bir poliçeye aval, vb. verilmesi ile olur.

· Bankalarda borçlu cari hesap şeklinde kullandırılan tüm nakit kredilerde faiz tahakkuk dönemleri, Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarının sonları olarak belirlenmiştir. Bankalar faiz tahakkuk dönemlerini takip eden 15 gün içinde müşterilerine noter aracılığı ile “Hesap Özeti” gönderirler. Süresi içinde gönderilen hesap özetinin içeriğine, alındığı tarihten itibaren bir ay içinde itiraz etmeyen müşteri, hesap özetinin gerçeğe aykırılığını ancak borcunu ödedikten sonra dava edebilir.

· Genel Kredi Sözleşmesi veya Taahhütnamesi

Lehine kredi tespit edilen bütün gerçek ve tüzel kişilerden kredinin kullandırımından önce ve tüm kredilerini kapsayacak şekilde alınan imzalı belgelere “Genel Kredi Sözleşmesi veya Taahhütnamesi” denir. “Genel Kredi Sözleşmesi veya Taahhütnamesi” aşağıdaki hususları içerir.

· Kredinin toplam limiti,
· bankanın krediye uygulayacağı faiz tahakkuk dönemi,
· krediye tahakkuk ettirilecek faiz, komisyon, gider vergisi ve temerrüt faizi,
· banka açıkça fesih ihbarında bulunmadığı sürece hesap veya hesapların kesilmesi halinde dahi, sözleşmenin yürürlükte kalacağı,
· banka alacağını kefalet veya maddi teminat ile sağlamlaştırma gereğini duyduğu takdirde bu isteğin derhal yerine getirileceği, bu durumda yapılacak masraf, sigorta ve muhafaza ücretlerinin müşteri tarafından ödeneceği,
· hesabı kullanmaya yetkili firma temsilcilerinin isim ve imzaları,
· kredi borçlusunun ve kefillerinin kanuni ikametgahları,
· anlaşmazlık halinde yetkili olan mahkemeler,
· krediye teminat olarak kefalet alınması halinde kefil veya kefillerin sözleşmedeki özel madde üzerine “müşterek borçlu ve müteselsil kefil” sıfatıyla imzaları .

8. Kredinin Tasfiyesi

Kullandırılan krediye ilişkin anapara, faiz, komisyon, vergi ve fon payı şeklindeki kesintilerin tamamının tahsil edilmesi ile o kredinin riski sıfırlanmış olur. Kredi ilişkisinin tasfiyesi ise riski sıfırlanmış olan kredi hesabına ilişkin limitin tekrar kullanılmamak üzere iptal edilmesi ile olur. Kredi ilişkisi,

· haciz, iflas, konkordato, ödemeyi tatil, hacir altına alınma, devamlı protesto, ticari terk, ölüm, mahkumiyet, şirketlerde infisah ve tasfiye, aşırı borçlanma vb. nedenlerle gerçek ve tüzel kişilerin durumlarında meydana gelen olumsuz değişiklikler,
· kredinin işleyiş biçimi açısından banka kredi politikalarına uymaması,
· banka likiditesindeki olumsuz gelişmeler

gibi nedenlerle imzalanan sözleşme veya taahhütname hükümleri doğrultusunda banka tarafından tasfiye edilebilir.

Kanuni takibe geçilebilmesi kredinin, müşteriden geri talep edilebilir hale gelebilmesi için öncelikle kredinin kat edilerek, kat ihtarnamesi ile borçludan istenmesi, bir başka anlatımla müşterinin temerrüde düşürülmesi gerekir. Borcun geri ödenmesini talep eden ihtarnameler genellikle noter aracılığı ile gönderilir.

9. Krediler ile ilgili yasal düzenlemeler

Bankaların, müşterilerine kredi vermelerine dair yasal çerçeve 4491 sayılı kanunla değişik 4389 sayılı Bankalar Kanunu ile çizilmiştir. Kredilerle ilgili uyulması gereken hükümler imzalanan sözleşme veya taahhütnamelerde yer almıştır. Bu hükümler Türk Ticaret Kanunu, İcra ve İflas Kanunu, Borçlar Kanunu ve Medeni Kanunun emredici hükümlerine aykırılık oluşturamaz.

10. Kredilerde teminat

Kredi kullandırımında, kredi borçlusunun şahsi taahhütlerinin yanı sıra kredinin geri dönüşünü sağlamak amacıyla kredinin türüne göre ek teminatlar alınır. Alınan bu teminatlar, kredibilitesi yüksek görülen gerçek ve/veya tüzel kişilerin kefaletleri olabileceği gibi, bunun yanında gerçek ticari ilişkilerden kaynaklanan senet, çek, uygun görülecek emtia, hisse senedi, mevduat rehni, ekspertiz değeri yeterli olmak kaydıyla menkul rehni, ticari işletme rehni, gayrimenkul ipoteği vb. gibi maddi teminat talep edilebilir.